- Central European Time
DE LINK TUSSEN PROCES EN OPERATOR

- Kleurgebruik -

Kleurgebruik, vorm en tekst

Kleur moet consequent worden gebruikt. De mens schiet tekort bij het onderscheiden van gemeenschappelijke kleuren, met name bij mannen zijn (rood - groen, wit - cyaan, groen - geel) de gemeenschappelijke kleuren die niet makkelijk te onderscheiden zijn. Om deze reden is er een basis principe voor het gebruik van kleur: Kleur, op zichzelf is niet voldoende om verschillende statussen of belangrijke voorwaarden aan te duiden.

Een kleurenpalet ontwikkeld voor Proces displays moet bestaan uit een beperkt aantal te onderscheiden kleuren welke consequent worden gebruikt.
Heldere kleuren worden voornamelijk gebruikt om de aandacht te vestigen op abnormale situaties. Proces displays die een normaal lopend proces presenteren dienen een rustige uitstraling te hebben en niet bedekt zijn met fel verzadigde kleuren, zoals rood of groen gekleurde pompen, kleppen of andere objecten.

Het is belangrijk om de conditie van equipment met meervoudige operationele statussen op een juiste wijze te presenteren. De statusindicatie dient niet afhankelijk te zijn van kleur maar van vulstatus, vorm of tekst.

De kleur rood dient niet te worden gebruikt voor het presenteren van een niet actieve pomp. De kleur groen dient niet te worden gebruikt voor het presenteren van een actieve pomp. De kleuren worden gebruikt voor het presenteren van abnormale situaties.

FOUT
Pomp niet actief.
status normaal.
Kleur lijkt alarm status aan te geven.
Pomp actief.
status normaal.
Kleur lijkt een abnormale situatie aan te geven.

Teksten zoals “Stopped” en “Running” zijn een extra hulpmiddel om de status aan te geven. De keuze van de tekst is erg belangrijk, “RUN”, “START”, en “STOP” zijn commando´s en worden gebruikt op knoppen. “RUNNING” en “STOPPED” zijn betere teksten om een status te presenteren.

BETER
Pomp niet actief.
Vorm is niet gevuld en donkerder dan achtergrond.
Pomp actief.
Vorm is gevuld en lichter dan achtergrond.
Pomp statisch.
Vorm is gevuld dezelfde kleur als achtergrond.

Kleurenblindheid

Het is aan te bevelen om de verschillende condities niet alleen met verschillende kleuren aan te duiden, maar in combinatie met verschillende presentatie vormen. Hierdoor vormt eventuele kleurenblindheid geen belemmering voor het juist interpreteren van de conditie.
Hieronder een aantal voorbeelden van alarm indicaties met hun voor- en nadelen.

Voorbeeld 1

Voordelen:
  • Kleuren vallen op en vestigen de aandacht op de verschillende alarmen.
  • Bij niet bevestigde alarmen knippert de alarm kleur en blijft de proces waarde zichtbaar.
Nadelen:
  • Kleur combinatie kan problematisch zijn, bijvoorbeeld de blauwe proces waarde op het rode vlak
  • Alarm prioriteiten worden alleen kenbaar door verschillende kleuren. (kleurenblindheid issue)

Voorbeeld 2

Voordelen:
  • Kleuren vallen op en vestigen de aandacht op de verschillende alarmen.
  • Bij niet bevestigde alarmen knippert de alarm kleur en blijft de proces waarde zichtbaar.
  • kleuren worden niet gecombineerd met de proces waarde, deze blijft leesbaar.
Nadelen:
  • Alarm prioriteiten worden alleen kenbaar door verschillende kleuren. (kleurenblindheid issue niet opgelost)

Voorbeeld 3

Voordelen:

Bij deze methode verschijnt een alarmindicatie-element bij activering van de alarmtoestand.

  • Kleuren vallen op en vestigen de aandacht op de verschillende alarmen.
  • Bij niet bevestigde alarmen knippert de alarm kleur en blijft de proces waarde zichtbaar.
  • Geen kleuren combinatie probleem.
  • Het onderscheid in alarm prioriteiten wordt kenbaar gemaakt door kleur in combinatie met vorm en nummer.
Nadelen:
  • Het aanwezige alarm wordt niet gespecificeerd, daarvoor moet een faceplate opgeroepen worden welke meer detail presenteert.(betreft alle voorgaande voorbeelden)

Objecten en Symbolen

De presentatie van het proces, als ook van de dynamische informatie moet simpel, ongecompliceerd en consistent zijn. Tekst in plaats van symbolen, een simpele tekst of afkorting vergt minder mentale inspanning dan het interpreteren van een van de vele symbolen of iconen.

Regel kleppen en regelbare motoren worden meestal gepresenteerd met een percentage, of capaciteit waarde.
Een numerieke presentatie geeft direct actuele informatie. Een bargraph geeft een waarde bij benadering weer en is moeilijker te interpreteren.

controlvalve_wrong controlvalve
   
controlmotor_wrong controlmotor

Presenteer gecombineerde waarden altijd op dezelfde wijze, bijvoorbeeld eerst de proceswaarde, dan setpoint en als laatste de uitsturing. Door op consequente manier gebruik te maken van kleur, vorm, tekst en symboliek wordt het risico van verkeerde interpretatie nihil.

Richtlijnen uitgelicht
Analoog Kleurgebruik Trending Hiërarchie

- Literatuur referentie -

High Performance Handbook
Alarm Management Handbook